فضای جغرافیایی، حاصل فرایندهای طبیعی تغییر یافته بوسیله انسان، شرایط اجتماعی تولید و تقسیم اجتماعی کار  در یک کل منتظم است. فضا مانند سایر مفاهیم متافیزیکی بسیار پیچیده است. واژه فضا در زمینه متعدد و رشته های گوناگون از قبیل نجوم، جغرافیا، فلسفه، جامعه شناسی، معماری و شهرسازی به طور وسیع استفاده میشود لیکن تکثر کاربرد واژه فضا به معنای برداشت یکسان از این مفهوم نیست

در کتب لغت و واژه نامه های جغرافیایی، فضا پهنه ای از سرزمین تلقی می شود که در صحنه آن نظامهای جریانی - فعالیتی صورتبندی های خاص خود را خلق کرده اند. فضا مکانی است که انسان در آن زندگی می کند و بدان چشم انداز خاصی می بخشد. بنابراین به تعداد روابط تجریدی که معرف یک موضوع باشند، فضا وجود دارد، مانند فضای اقتصادی (شامل هر فعالیت تولیدی) فضای سازمانی (مثل حیطه یک شرکت بزرگ با واحدهایش) و فضای جغرافیایی مثل (یک شهر یا روستا) قابل تمیز هستند پس فضا بستری برای بیان فعالیت و رفتارهای انسانی و محلی برای تخیل و واقعیت. ازهمین روست که میتوان در برنامه ریزی های روستایی از پارادایم فضایی بهره مند شد. بر اساس نقشهای مختلفی که از کوچکترین جز تا اجزا، شاخص و بزرگ سیستم زیست روستایی میتوان بر مبنای نگرش فضایی برنامه ریزی داشت.
علم برنامه ریزی بطور جدی و فعال در قلمرو جغرافیا مطرح است. به همین جهت جغرافیدانان می توانند به عنوان یکی از موجه ترین عاملان در برنامه ریزی ها عمل نمایند. زیرا برنامه ریزی ناحیه ای برنامه ریزی شهری و برنامه ریزی روستائی شاخه هائی علم جغرافیای انسانی است. برنامه ریزی روستائی نسبت به برنامه ریزی ناحیه ای و شهری در دهه های اخیر مطرح گردیده. بعد از انقلاب صنعتی با پیشرفت تکنولوژی و افزایش جمعیت، نیاز به مواد اولیه برای صنعت و غذا برای جمعیت روز به روز بیشتر از پیش در جهان احساس می گردید و عموماً روستاها به عنوان منابع اصلی تولید این مواد، چهره نمائی می کردند. از اینرو روستا مورد توجه قرار گرفته و برای بهره مندی هرچه بیشتر از منابع و تولیدات این علم به خدمت گرفته شد. در چنین شرایطی بوده که برنامه ریزی در روستا به منظور تامین نیاز صنایع و مواد غذایی عنوان گردید و برای نیل به آن شناخت مسائل روستائی و برنامه ریزی جهت رفاه ساکنان روستا و حفظ محیط زیست روستاها به صورت امری اجتناب ناپذیر در آمد. بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان با افزایش تکنولوژی و مدرنیزه کردن روستاها و افزایش تولیدات کشاورزی، تغییرات وسیعی به روستاها داده و موجب تغییر چهره آن شدند. بدیهی است که این تغییرات به مراتب در حومه شهرها بیشتر از روستاهای دور افتاده عمل نمود.
از ويژگيهاي پارادایم فضایی ايجاد حس مؤثر بودن مكان است. تأمين فعاليتها از فضا با رضايتمندي از ويژگيهاي متغير محيط مانند دما، صدا و امكان انجام فعاليتهاي فردي و تعاملات اجتماعي توسط عناصر ايـستای محيط مانند ابعاد، تناسبات و فرم ها به وجـود ميآيد. شناخت و عاطفه نسبت به فضا با درك معاني، نمادها، زيبايي شناختي فرمي و معنايي فضا و هويت مندي با آن حاصل ميشود. این نوع نگرش فرایندی است پویا آینده نگر که باتوجه به اشکال تغییر، سازماندهی این اشکال را از جنبه های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی مدنظر قرار میدهد تا اهداف توسعه پایدار را تحقق بخشد. بنابراین توزیع متوازن و هماهنگ جغرافیای کلیه فعالیت‌های اقتصادی-اجتماعی در پهنه سرزمین نسبت از نواحی روستایی تا سایر پهنه ها، به قابلیت‌ها و منابع طبیعی و انسانی نوعی برنامه ریزی فضایی است. این خصوصیات شامل: جامع نگری، سازماندهی فضایی، پایداری آرایشی مکانی، توریع متوازن منابع محیطی و سایر موارد است. تنظیم رابطه بین انسان فضا وفعالیت‌های انسان در فضا به منظور بهره‌برداری منطقی ازجمع امکانات در جهت بهبود وضعیت مادی ومعنوی اجتماع بر اساس ارزش‌های اعتقادی سوابق فرهنگی یاابزار علم وتجربه در طول زمان است که جزئی از جغرافیا محسوب می‌شود.