معیشت به معنی زندگی و زنده بودن، تواناییها، داراییها و فعالیتهای زیستی است. تامین معیشت پایدار به عنوان گزینه های معیشتی شامل محیط زیست امن، اقتصاد کارآمد و داشتن عدالت اجتماعی تعریف شده است. تمرکز بر نظریه معیشت پایدار روستایی به سه دلیل اهمیت یافت: اول این که پیش نیاز برای بقای جمعیت انسانی است. دوم اینکه شرط لازم برای کشاورزی خوب و مدیریت پایدار است و سوم این که ابزاری برای اشتغال و پیش گیری از فرآیند مهاجرت است.
معیشت پایدار دارای ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فیزیکی، زیست محیطی مطرح میگردد. اساس توسعه انسانی و توسعه اقتصادی بر معیشت استوار است. معیشت چیزی بیشتر از شغل است. معیشت شامل همه کارهایی است که افراد انجام میدهند تا گذران زندگی کنند. در رویکرد معیشتی منابع به پنج گروه 1. سرمایه انسانی (مهارت، آموزش و سلامت)؛ 0. سرمایه فیزیکی (ابزار، تجهیزات، وسایل حمل ونقل و بازار فروش)؛ 2. سرمایه مالی (پول، پس اندازها، دسترسی به وام و قرض)؛ 5. سرمایه طبیعی (زمین، آب و دام)؛ 4. سرمایه اجتماعی (شبکه ها و اتحادیه ها) تقسیم میشوند
رهیافت معیشت پایدار یکی از رویکرد هاي تحلیلی جدید در زمینه توسعه روستایی است و در سالهاي اخیر به منظـور توسعه روستایی و کاهش فقر مورد توجه قرار گرفته است. هدف از معیشت پایدار روستایی استفاده از منابع، دارایی ها در مناطق روستایی بدون آسیب رسانی به محیط است. ساکنان روستاها خواستار برنامهریزی مسوولان برای تامین اشتغال و معیشت پایدار در روستا هستند، با توجه به نقش و جایگاهی که روستاییان و مناطق روستایی در رشد و توسعه محلی، ملی و منطقه ای دارند بازنگری در شیوه های معیشت روستایی و تحلیل و بهره گیری از نقاط قوت و ضعف آن ها در جهت رسیدن به یک رهیافت بهینه معیشت پایدار امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. در راهبرد معیشت پایدار از تعدادی رهیافت متفاوت استفاده می شود و با ترکیب این رهیافت ها سامانه ای را برای ایجاد معیشتی پایدار به وجود می آورد. پرواضح است که هر کدام از رهیافت های مورد استفاده در معیشت پایدار به تنهایی چنین نتیجه ای را به وجود نمی آورند. با در نظر گرفتن اهمیت و نقش تـأثیر گـذاري کـه معیشـت پایدار در زندگی خانوار روستایی دارد، همچنین افزایش نرخ بیکاري در بین جوامـع روستایی و عدم توانایی برآورده ساختن نیازهاي اولیه زندگی که ناشی از نبـود یک معاش پایدار است، توجه به این موضوع از ضروریات است.
ایران، با داشتن مزیتهای جغرافیای متنوع، دانش بومی تاریخی در شیوه های معیشت کم آبخواه، ظرفیت های طبیعی، فرهنگی، باستانی و تاریخی ایران برای جذب گردشگر، فرهنگ بومی غنی و پتانسیل های روستایی در صنایع دستی، علاوه بر اینکه می تواند گام های سریع و محکمی در متنوع سازی معیشت های روستایی بردارد می تواند الگویی شایسته برای جهانیان در سازگاری با شرایط کم آبی باشد. طبیعی است که متنوع سازی معیشت با همفکری و همکاری کنشگرانه و اثربخش جوامع محلی برای افزایش ظرفیت ها و توانایی های خود محقق می شود. نمی توان با تهیه نسخه ای از پیش تعیین شده امید به تغییر جوامع محلی در معیشت های روستاییان به سمت معیشت های پایدار داشت، چون ارائه ایده و فکر و روحيه دنبال کردن جدی بخشی از ظرفیت سازی برای تغییر در معیشت جوامع محلی است. این مسئله با توجه به سابقه بسیار طولانی ایرانیان در مدیریت مشارکتی منابع آب، قابلیت تحقق بالایی دارد؛ اما نخست باید باور داشته باشیم که تنها با تکیه بر این دانش و ظرفیت ها و در اختیار گرفتن شیوه ها و تکنولوژی ها در بافتارآن دانش بومی می توانیم از این شرایط پیچیده رهایی یابد. بی شک همگی این اقدامات بدون مشارکت آحاد مردم امکانپذیر نیست.