مساکن روستایی تحت تأثیر شرایط زندگی روستاییان دارای ویژگی‌هایی است که آن‌را از مسکن شهری متمایز می‌کند. بررسی واحدهای مسکونی روستایی ضمن بیان وجود ارزش‌های معماری، مبین ضعف‌هایی است که لزوم مداخله در این نوع معماری را طلب می کند(زرگز و حاتمی، 1393). بافت کالبدی در روستاها بستر فعالیت های مختلفی به شمار می رود که در زندگی روستایی نقش مهمی دارند و بسیاری از کارکردهای روستایی وابسته به این عناصر است. به صورتی که هرگونه تغییر در ویژگی های اجتماعی - فرهنگی و اقتصادی در بافت کالبدی روستاها منعکس می شود. این تغییرات بیانگر تأثیرپذیری سکونتگاههای روستایی از جریان های مختلف است(سلطانی، 1391).
بافت كالبدي روستاها علاوه بر دخالت مستقيم افراد جامعه از عوامل محيطي نيز تأثير مي پذيرند. شدت تأثيرگذاري اين عوامل گاه بواسطه توانايي هاي انساني کاهش مي يابد ولي همواره تأثيرات خود را بر شکل بندي کالبد و سازمان فضايي روستا حفظ مي کند. بنابراين خصوصيات کالبدي روستاها تحت تأثير دو گروه کلي عوامل مرتبط با محيط يا طبيعت و انسان شکل مي گيرد. بافت هاي روستايي حاوي اطلاعات مفيدي براي ارزيابي ميزان تأثيرپذيري فرايند شكل گيري و توسعه طبيعي كالبد روستاها از عوامل مختلف محيطي ـ اقليمي، اقتصادي و اجتماعي ـ فرهنگي هستندکه در بسياري از روستاهاي كشورنیزحضورو تداوم دارند(مشاور مآب).
بافت هاي روستايي نمونه مناسبی براي بررسي ميـزان تاثيرپذيري فرايند شـكلگيـري و توسـعه طبيعـي آن از عوام مختلف محيطي ـ اقليمي اقتصادي و اجتمـاعي ـ فرهنگي هستند، رشد طبيعي (ارگانيك) بافـت شامل شبكه معابر نظام استقرار كـاربريها سازمان فضايي و الگوي ساخت واحدهاي مسـكوني الگـوي اصـلي و غالب در روستاها است. روستا همواره برای توسعه اقتصادی خود، فنون و علوم جدید را همراه با امکانات و تجهیزات لازم از شهر آورده و با افزایش تولید، ضمن رفع نیازهای اقتصادی و مسکن، نظام مبادله ای را توسعه می دهد و بر شکل پذیری سکونتگاه های روستایی و روابط درونی و برونی آن ها اثر می گذارد(پاپلی، سناجردی،1389،254).
از آنجا که هدف انسان ها از ساخت مسکن، ایجاد سرپناه و آسایش است با ایجاد منطقی بین آنها، بافت مجتمع های زیستی را به وجود می آورند، بنابراین آنچه از سیمای مسکن روستایی برداشت می شود، همواره نموداری از درآمد ساکنان آن است. از طرف دیگر نقشه و تیپولوژی مسکن روستایی تابع اقتصاد، فعالیت های تولیدی و شرایط فرهنگی است(کاوسی،1389،251). در طول تاریخ حیاط بشر، مسکن همواره به عنوان نیاز پایه ای بشر مطرح بوده است. چنانکه در مجمع عمومی سازمان ملل(UN) در سال 1987 مسکن مناسب و امن را حق پایه ای و حیاطی انسان برای ایجاد زندگی مطرح می کنند(Mahbubpur, 2002).
صحبت از مساکن روستایی ساده نیست و در بررسی آن مجموعه ای گسترده از عوامل، پدیده ها، روابط، بینش ها، حوادث، نیازها و دیگر موارد دخیل اند، مساکن روستایی بسته به محل استقرار در اقلیمهای مختلف و نوع آن (پراکنده، متمرکز و ...) تامین کننده مسائل مختلف اقتصادی و فرهنگی زیست است. مساکن روستایی همانگونه که سرپناهی برای انسانهای مقاوم ساکن در روستاها است اما میتواند بسیار شکننده باشد و این ابعاد در هنگام مکان گزینی، ساخت با بهره گیری از مصالح(بومی)، وجود مواد اولیه، فضاهای مورد احتیاج بسیار حائز اهمیت است زیرا که مساکن روستایی فقط محل استراحت و خواب نیست و باید گفت که به عنوان بنگاههای کوچک اقتصادی شناخته میشود و بخش اعظم درآمد خانوار روستایی غالبا خودکفا (و بار دولتها را نیز بر میدارند) متکی به مساکن روستا است.