روستاها از شرایط آب و هوایی بسیار تأثیر میپذیرند، به طوری که برای تأمین منابع و ذخایر آبی در فصول مختلف به بارش ها به ویژه بارش برف و ذخیره آن برای فصل گرم احتیاج دارند. اگر تداخلی در بارشهای فصلی و میزان آن رخ دهد منابع آب قابل بهره برداری و استحصال آنها به شدت مورد تغییرات قرار میگیرد،
چنانچه پیش بینی آب و هوای روستایی درست تخمین زده نشود برنامه ریزی برای کاشت و داشت به مشکل خورده و زمانبندی کشت دشوار میگردد. شرایط سخت اقلیمی و ناتقارنی بارش سبب شکلگیری توفانها یا ایجاد تگرگ سنگین بهاره شده و به محصولات باغی به شدت آسیب میرساند و یا اینکه با اغتشاشات آب و هوایی نوع کشت تغییر میکند و برنامه مناسب و منسجمی برای کشت دیم قابل تصور نخواهد بود. بارش شدید نیز در زمانهایی خسارات فراوان به محصولات روستایی را تحمیل میکند. روستاها همواره با طبیعت عجین هستند و این مسئله دلیل آسیبهای ناشی از اقلیمی مانند خشکسالی، سرمازدگی، سیل، رانش یا زمین لغزشهای ناشی از بارش است.
بنابراین اثرات آب و هوا در روستاها کاملا واضح است و تأثیر مستقیم آن در معیشت روستاییان غیرقابل انکار میباشد، زیرا منابع اولیه در دسترس روستاییان عوض میشود، مثلا نیزارهای اطراف تالاب ها و دریاچه ها خشک شده و صنایع دستی که از آنها ساخته میشد به فراموشی سپرده میشود یا حجم آبی که در محدوده ای جمع شده و با خود گردشگری و زمینه های مرتبط با آن مانند قایق سواری را بهمراه آورده در شرایط نا مساعد اقلیمی ازبین میرود. همچنین اقلیم در شکل و نوع طراحی مساکن روستایی نیز بسیار مؤثر بوده به طوری که در مناطق خشک از معماری خاص بادگیر برای ساخت خانه ها استفاده میشود یا در مناطق پربارش سقف منازل به صورت شیروانی احداث میگردد. تمامی این پدیده ها از روابط بین آب و هوا با زیست روستایی تشکیل شده است، لذا به هر میزانی که شکل سکونتگاه شهری و روستایی همساز با اقلیم غالب ناحیه باشد، عناصر و عوامل اقلیمی برای ساکنان آن به صورت تهدید به شمار نخواهند آمد. در این سالها اقلیم ایران روند مشخصی را دنبال نمی کند و البته در این میان نباید از تغییر اقلیم در جهان و تأثیرپذیری ایران از آن غافل بود. همساز کردن شیوه زندگی با اقلیم غالب ناحیه نه فقط منجر به کاهش صدمات ناشی از مخاطرات طبیعی میشود بلکه به میزان قابل توجهی صرفه جویی در کلیه امور زندگی را همراه دارد.
همواره از هوای روستاها با عنوان هوای لطیف و پاک یاد میشود که تنفس در آن لذت بخش است، اما عواملی نشان از آلودگی برخی از روستاهاست که رفع آن مفید و گاه ضروری است. این اتفاق ناشی از به وجود آمدن ذرات معلق در هوا اعم از ذرات خاک و ذرات شیمیایی ناشی از سوخت فسیلی و غیره میباشد و ذرات خاک نیز بر اثر کم بارشی مناطق، بیابان زایی و انتقال آن به سایر نواحی است. از سوی دیگر شرایط آب و هوایی بر روی جسم تاثیر گذار بوده(البته راجع به این موضوع کاملا تحقیق نشده است) و در مناطق شرجی و مرطوب موجب خستگی و خواب آلودگی میشود، بنابراین آب و هوا روی خلق و خو اثر دارد، همچنین تغییرات رنگ پوست بی ارتباط با شرایط اقلیمی نیست. به طور کلی دمای هوا اگر از حدی فراتر رود امکان فعالیت کم میشود و یا در سرمای زیاد امکان کار و تلاش پایین می آید، به این منظور دانشمندان شرایط مفید فعالیت را در دمایی مابین 20 تا 25 درجه سانتی گراد میدانند.